مشتریان گرامی مجموعه آرکاکول به اطلاع شما عزیزان می‌رساند به دلیل نوسانات بازار، قیمت تمامی محصولات از هفته آتی (1403/05/27) افزایش می‌یابد. و تمامی سفارشات ثبت شده شما عزیزان تا پایان (1403/05/24) شامل اعتبار قیمت می‌باشد و پس از این تاریخ شامل افزایش می‌شود.
مشتریان گرامی مجموعه آرکاکول به اطلاع شما عزیزان می‌رساند به دلیل نوسانات بازار، قیمت تمامی محصولات از هفته آتی (1403/05/27) افزایش می‌یابد. و تمامی سفارشات ثبت شده شما عزیزان تا پایان (1403/05/24) شامل اعتبار قیمت می‌باشد و پس از این تاریخ شامل افزایش می‌شود.
راهنمای جامع خط مایع؛ معرفی قطعات و مراحل طراحی و اجرا
خط مایع به تمام تجهیزات، اتصالات و قطعاتی گفته می‌شود که در سیکل تبرید بین خروجی کندانسور و ورودی شیر انبساط قرار دارند. در این بخش از سیکل تبرید ماده مبرد به‌هیچ وجه نباید به‌صورت گاز باشد و دلیل نام‌گذاری این بخش از سیکل نیز همین است.
به دلیل اهمیت بالای عملکرد صحیح خط مایع، طراحی و اجرای آن باید توسط متخصصان و مجموعه‌های کارآزموده باشد تا هرگونه خطا و نقص عمکلرد در این سیستم به صفر برسد.
با این مطلب از آرکاکول همراه باشید تا درباره اهمیت خط مایع، اجزا و قطعات مهم و ویژگی‌های طراحی اصولی آن بیشتر آشنا شوید.
بخش اول: آشنایی با خط مایع
گاز مبرد پس از خروج از کندانسور تغییر فاز می‌دهد و تبدیل به مایع می‌شود، مبرد تا شیر انبساط باید به‌صورت مایع باقی بماند و با ورود به اکسپنشن ولو مجدد تغییر فاز دهد و تبدیل به گاز شود. تمام قطعات، لوله‌ها، اتصالات و تجهیزاتی که برای حفظ این حالت از مبرد و تکمیل چرخه سرمایش در این مسیر قرار می‌گیرند خط مایع نام دارند.
وظایف خط مایع
- حفظ فشار مبرد: خط مایع باید فشار مبرد را در سطح مطلوبی نگه دارد تا مایع به طور کامل به شیر انبساط برسد. افت فشار در خط مایع می‌تواند باعث کاهش راندمان و عملکرد سیستم تبرید شود.
- جلوگیری از افت دما: عایق‌بندی مناسب خط مایع از افت دمای مایع و افزایش راندمان سیستم تبرید جلوگیری می‌کند. مبرد در دمای بالا می‌تواند به حالت گاز تبدیل شود و عملکرد سیستم را مختل کند.
- کنترل جریان مبرد: شیرها و کنترل‌کننده‌های موجود در خط مایع، جریان مبرد را به طور دقیق تنظیم می‌کنند. تنظیم صحیح جریان مبرد، برای خنک‌سازی مطلوب و صرفه‌جویی در مصرف انرژی ضروری است.
معرفی و عملکرد اجزای اصلی خط مایع
در ادامه به بررسی و معرفی عمکلرد اجزای خط مایع می‌پردازیم. شما می‌توانید برای خرید یا مشاوره خرید هریک از این اجزا با متخصصان و کارشناسان ما در آرکاکول در تماس باشید.
فیلتر درایر
فیلتر درایر یا فیلتر ساکشن در دو نوع هسته قابل تعویض و دائمی در بازار موجود است. وظیه اصلی این قطعه حذف آلودگی و ناخالصی‌ها از سیستم تبرید است. خاک، لجن، اسیدها، روغن و رطوبت همگی توسط فیلتر درایر از داخل خط مایع جمع‌آوری می‌شود.
اکسپنشن ولو یا شیر انبساط
شیر انبساط یا اکسپنشن ولو یکی از اجزای اصلی سیستم‌های تبرید است. این قطعه کاهش فشار مبرد که توسط کمپرسور بالا رفته است آن را آماده ورود به اواپراتور می‌کند. کاهش و کنترل فشار مبرد اصلی‌ترین وظیفه این قطعه است.
سایت گلس
سایت گلس قطعه‌ای برای مشاهده وضعیت مبرد و سایر سیال‌های موجود در سیستم تبرید، مانند روغن کمپرسور، است. این قطعه درواقع یک دریچه شیشه‌ای است که در امتداد لوله خط مایع و دقیقا قبل از شیر انبساط قرار می‌گیرد و امکان مشاهده کیفیت مایع مبرد را ممکن می‌کند.
چک ولو
چک ولو یا شیر یک‌طرفه قطعه‌ای است دارای یک ورودی و یک خروجی که اجازه حرکت مایع در خلاف جهت لوله را نمی‌دهد. این شیر به‌محض ایجاد جریان برعکس داخل خط مایع بسته می‌شود. چک ولو در انواع لولایی و سوپاپی تولید می‌شود و انواع برنجی، استیل، فولادی، نیکل، آلیاژی و پلاستیکی آن در بازار موجود است.
اویل سپراتور
اویل سپراتور یا جداکننده روغن دقیقا در خروجی کمپرسور سیکل تبرید قرار می‌گیرد. وظیفه این قطعه جداکردن روغن از مایع مبرد است. جداکننده‌ها معمولا از سه بخش تشکیل شده‌اند: بدنه، صفحه فلزی و شناورکننده که به آن فلوتر نیز گفته می‌شود.
بال ولو
شیر توپی یا بال ولو قطعه‌ای است که در خط مایع برای کنترل فشار و قطع و وصل جریان سیال‌های سیکل تبرید استفاده می‌شود.
مایع شکن
مایع شکن یا آکومولاتور قطعه‌ای است که اجازه نمی‌دهد هیچ مایع دیگری وارد خط مایع و مبرد شود. این قطعه قبل از کمپرسور نصب می‌شود و علاوه‌بر تنظیم فشار خط مایع از ورود مایع اضافی به کمپرسور جلوگیری می‌کند.
سوزن شیر انبساط
سوزن شیر انبساط، تنظیم‌کننده جریان مبرد ورودی به شیر انبساط است. مبرد هنگام عبور از سوزن شیر انبساط دچار افت فشار شده و تغییر فاز می‌دهد. همچنین این قطعه میزان پاشش مبرد را هم تنظیم می‌کند.
شیر برقی
شیر برقی بین کندانسور و شیر انبساط و قبل از رسیور نصب می‌شود. وظیفه آن بستن مسیر مبرد و کاهش فشار آن در کمپرسور و اواپراتور است.
شیر دستی
یکی از اجزای مهم کنترل جریان مبرد در خط مایع است. از شیر دستی در زمانی که دمای مبرد بالا باشد استفاده نمی‌شود.
لرزه گیر
در خط مایع ممکن است به دلیل حرکت سیال و تغییرات فشار تجهیزات دچار ارتعاش و لرزش شوند، از لرزه‌گیر برای دفع این فشار استفاده می‌شود. معمولا کمپرسورهای پیستونی بیش از سایر مدل‌ها به لرزه گیر نیاز دارند.
بخش دوم: انواع خط مایع
حالا که با اجزا و عملکرد قطعات اصلی خط مایع در سردخانه آشنا شدید بهتر است نگاهی هم به انواع مختلف خط مایع بی‌اندازیم. خط مایع مانند رگ‌های خونی یک سیستم تبرید هستند، این سیستم می‌تواند سردخانه، چیلر، سیستم‌های تهویه مطبوع و به‌طورکلی سیستمی باشد که وظیفه جذب گرمای محیط را دارد. اصلی‌ترین انواع خط مایع شامل موارد زیر است:
خط مایع سردخانه
این خط مایع نیز در سیستم‌های تهویه مطبوع و چیلینگ استفاده می‌شود.
بخش سوم: مشاوره، طراحی و اجرای خط مایع
طراحی و اجرای خط مایع فرایندی تخصصی است و بهتر است توسط تیم‌هایی انجام شود که تجربه و دانش بالایی در این زمینه دارند. طراحی یک خط مایع بهینه نیازمند مراحلی است که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم.
طراحی خط مایع
- انتخاب نوع خط مایع: با توجه به نوع مبرد، ظرفیت سیستم، شرایط محیطی، نیازهای خاص کاربری و مقررات و استانداردهای مربوطه، نوع مناسب خط مایع انتخاب می‌شود.
- محاسبه قطر و ضخامت لوله‌ها: با توجه به جریان مبرد، فشار و دمای سیستم، قطر و ضخامت لوله‌ها به طور دقیق محاسبه می‌شود.
- انتخاب شیرها و کنترل‌کننده‌ها: شیرها و کنترل‌کننده‌های مناسب با توجه به نیازهای خط مایع انتخاب می‌شوند.
- انتخاب تجهیزات جانبی: تجهیزات جانبی مانند فیلتر درایر، مایع‌شکن، سایت گلس، چک ولو و ... با توجه به نیازهای سیستم انتخاب می‌شوند.
- طراحی مسیر لوله‌ها: مسیر لوله‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شود که جریان مبرد به طور روان و بدون افت فشار و نشتی انجام شود.
- طراحی عایق‌بندی: عایق‌بندی مناسب برای جلوگیری از افت دمای مبرد و افزایش راندمان سیستم طراحی می‌شود.
اجرای خط مایع
اجرای خط مایع پس از تایید طراحی و تامین قطعات آغاز می‌شود، این مرحله شامل گام‌های زیر است.
- آماده‌سازی لوله‌ها و اتصالات: لوله‌ها و اتصالات به طور کامل تمیز و عاری از هرگونه آلودگی می‌شوند.
- نصب لوله‌ها و اتصالات: لوله‌ها و اتصالات با توجه به نقشه طراحی شده به طور دقیق نصب می‌شوند.
- نصب شیرها و کنترل‌کننده‌ها: شیرها و کنترل‌کننده‌ها در مسیر لوله‌ها نصب می‌شوند.
- نصب تجهیزات جانبی: تجهیزات جانبی مانند فیلتر، صافی، عایق‌بندی و ... نصب می‌شوند.
- انجام تست‌های نشتی: تست‌های نشتی برای اطمینان از عدم وجود هرگونه نشتی در خط مایع انجام می‌شود.
راه‌اندازی خط مایع
مرحله آخر راه‌اندازی و تست خط مایع است، گام‌های این مرحله شامل:
- شارژ مبرد: مبرد به طور کامل به سیستم تزریق می‌شود.
- آزمایش و تنظیم شیرها و کنترل‌کننده‌ها: شیرها و کنترل‌کننده‌ها به طور دقیق تنظیم می‌شوند تا جریان مبرد به طور صحیح و مطابق با نیاز سیستم باشد.
- بررسی عملکرد سیستم: عملکرد سیستم به طور کامل بررسی می‌شود تا از صحت عملکرد خط مایع و سایر اجزای سیستم اطمینان حاصل شود.
بخش پنجم: نکات مهم در راه‌اندازی و نگهداری خط مایع
با رعایت این نکات، می‌توان خط مایعی را طراحی، اجرا و راه‌اندازی کرد که عملکردی بهینه، ایمن و مطابق با نیازهای سیستم تبرید داشته باشد، مهم‌ترین نکات راه و نگهداری خط مایع از قرار زیر است:
- طراحی، اجرا و راه‌اندازی خط مایع باید توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شود.
- از مواد و تجهیزات باکیفیت و مطابق با استانداردهای لازم استفاده شود.
- کلیه مراحل کار به طور دقیق و با رعایت نکات ایمنی انجام شود.
- تست‌ها و آزمایش‌های لازم در هر مرحله از کار انجام شود.
- دستورالعمل‌های سازنده تجهیزات به طور کامل رعایت شود.
همچنین برخی نکات دیگر نیز هستند که مربوط به هر مرحله از اجرای خط مایع و همچنین پس از اجرای آن است. این نکات را در ادامه به‌طور خلاصه بررسی می‌کنیم:
ملاحظات قبل از راه‌اندازی
- اطمینان از کامل بودن و صحت نصب تمام اجزای خط مایع: قبل از راه‌اندازی، باید از کامل بودن و صحت نصب تمام اجزای خط مایع، از جمله لوله‌ها، اتصالات، شیرها، کنترل‌کننده‌ها، تجهیزات جانبی و عایق‌بندی، اطمینان حاصل شود.
- بررسی تمیزی و عاری بودن سیستم از هرگونه آلودگی: قبل از شارژ مبرد، باید سیستم به طور کامل تمیز و عاری از هرگونه آلودگی، رطوبت و ذرات معلق شود.
- شارژ مبرد به مقدار مناسب: مبرد باید به مقدار دقیق و مطابق با مشخصات فنی سیستم شارژ شود.
- تنظیم شیرها و کنترل‌کننده‌ها: شیرها و کنترل‌کننده‌ها باید به درستی تنظیم شوند تا جریان مبرد به طور صحیح و مطابق با نیاز سیستم باشد.
مراحل راه‌اندازی خط مایع
- شارژ مبرد: مبرد به طور کامل به سیستم تزریق می‌شود.
- خروج هوای محبوس: هوای محبوس در سیستم باید به طور کامل خارج شود.
- آزمایش و تنظیم شیرها و کنترل‌کننده‌ها: شیرها و کنترل‌کننده‌ها به طور دقیق تنظیم می‌شوند تا جریان مبرد به طور صحیح و مطابق با نیاز سیستم باشد.
- بررسی عملکرد سیستم: عملکرد سیستم به طور کامل بررسی می‌شود تا از صحت عملکرد خط مایع و سایر اجزای سیستم اطمینان حاصل شود.
- رصد و پایش سیستم: در طول مراحل راه‌اندازی و پس از آن، باید سیستم به طور مداوم رصد و پایش شود تا از عملکرد صحیح و عدم وجود هرگونه مشکل اطمینان حاصل شود.
برنامه نگهداری و بازرسی خط مایع
برای حفظ عملکرد بهینه و ایمن خط مایع، باید برنامه‌ای منظم برای نگهداری و بازرسی آن تدوین و اجرا شود. این برنامه باید شامل موارد زیر باشد:
- بازرسی دوره‌ای لوله‌ها و اتصالات: برای بررسی نشتی، خوردگی و سایر آسیب‌ها.
- بازرسی و تمیز کردن فیلترها و صافی‌ها: برای جلوگیری از انسداد و افت فشار.
- بررسی و تنظیم شیرها و کنترل‌کننده‌ها: برای اطمینان از عملکرد صحیح.
- بررسی عایق‌بندی: برای جلوگیری از افت دمای مبرد.
- انجام تست‌های نشتی: برای اطمینان از عدم وجود هرگونه نشتی در خط مایع.
- ثبت و نگهداری سوابق: برای پیگیری فعالیت‌های انجام شده و شناسایی مشکلات احتمالی.
عیب‌یابی و رفع مشکلات رایج
در خطوط مایع، مانند هر سیستم دیگری، ممکن است مشکلاتی بروز کند. برخی از مشکلات رایج و راه حل‌های آنها عبارتند از:
- نشتی مبرد: در صورت مشاهده هرگونه نشتی، باید محل آن به طور دقیق مشخص و رفع شود.
- افت فشار: در صورت افت فشار، باید علت آن بررسی و رفع شود. این مشکل می‌تواند ناشی از نشتی، انسداد در مسیر جریان مبرد، نقص در شیرها یا کنترل‌کننده‌ها و یا شارژ ناقص مبرد باشد.
- عملکرد نامناسب شیرها و کنترل‌کننده‌ها: در صورت عملکرد نامناسب شیرها و کنترل‌کننده‌ها، باید آنها تنظیم یا تعویض شوند.
- یخ‌زدگی: بر صورت یخ‌زدگی در خط مایع، باید علت آن بررسی و رفع شود. این مشکل می‌تواند ناشی از عایق‌بندی نامناسب، رطوبت در سیستم و یا تنظیم نادرست شیر انبساط باشد.
